Chiński sektor mleczarski stoi w obliczu poważnych wyzwań. Nadpodaż i drastyczny spadek cen surowego mleka zmuszają wielu rolników do drastycznych działań, takich jak likwidacja stad. Mimo rządowych inicjatyw wspierających branżę, sytuacja finansowa gospodarstw pozostaje krytyczna.
Kryzys cen i nadpodaży
Chiński sektor mleczarski od kilku lat boryka się z trudną sytuacją wynikającą z nadmiernej produkcji i malejącego popytu na surowe mleko. Jak zauważyli rolnicy, ceny mleka luzem spadły poniżej 1 juana za kilogram, co doprowadziło do niepokojących decyzji o likwidacji stad w wielu gospodarstwach. Problem ten nie jest nowy, gdyż już od 2019 roku rosnąca produkcja w połączeniu ze spowolnieniem popytu doprowadziła do narastania nadwyżki surowca.
Chociaż w przeszłości chiński rynek mleczarski był zdominowany przez wysoki popyt, obecnie doświadcza drugiego cyklu kryzysu, który wywiera ogromną presję na ceny i rentowność gospodarstw. Przykładem może być sytuacja z października 2024 roku, kiedy to ceny mleka surowego wynosiły średnio 2,6 juana za kilogram, podczas gdy koszty produkcji sięgały nawet 3,5 juana za kilogram, co sprawia, że większość gospodarstw generuje straty.
Nadpodaż i jej skutki
Nadprodukcja mleka, napędzana intensywnymi inwestycjami w rozwój mocy produkcyjnych, szczególnie od 2021 roku, doprowadziła do sytuacji, w której ceny surowego mleka spadły o 28% w porównaniu do rekordowych wartości z 2021 roku. Wiceprezes China Dairy Association, Li Shengli, zauważył podczas seminarium w lipcu 2024 roku, że nadpodaż surowca pogłębia straty, a wiele gospodarstw zmaga się z ujemnymi marżami. W związku z tym, ponad 80% chińskich gospodarstw mlecznych znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, a nadwyżki mleka są przetwarzane na proszek w ilości sięgającej nawet 20 000 ton dziennie.
Najmocniej dotknięte kryzysem są mniejsze gospodarstwa, które muszą stawiać czoła obniżkom cen i ograniczeniom w zakupie mleka przez większe firmy przetwórcze. Jeden z rolników, Xu Ping, zwraca uwagę, że sytuacja może się pogorszyć po chińskim Nowym Roku, gdyż firmy mleczarskie planują zmniejszyć zakupy surowca w drugim kwartale 2025 roku.
Poszukiwanie rozwiązań
Pomimo trudnej sytuacji, w branży pojawia się ostrożny optymizm co do możliwości wyjścia z kryzysu. Ministerstwo Rolnictwa i Spraw Wiejskich wprowadziło niedawno szereg inicjatyw, które mają na celu stabilizację sektora. Wydano „Zawiadomienie w sprawie promowania stabilnego rozwoju produkcji wołowiny i bydła mlecznego”, które oferuje wsparcie w postaci kredytów, ubezpieczeń oraz programów promujących konsumpcję mleka, takich jak rządowe bony mleczne czy programy dostarczania mleka do szkół.
Największe chińskie firmy mleczarskie, takie jak Yili, zauważają, że tempo wzrostu produkcji mleka zaczyna wyhamowywać, co może wpłynąć na stopniowe zmniejszenie nadpodaży. Branża liczy na zwiększone spożycie mleka w trzecim kwartale 2025 roku, ze względu na Święto Środka Jesieni i Święto Narodowe, choć jak na razie prognozy pozostają niepewne.
Przyszłość sektora mleczarskiego
Chiński sektor mleczarski znajduje się na rozdrożu. Odbudowa rynku zależy od tego, jak szybko uda się zrównoważyć podaż z popytem. Firmy takie jak Mengniu już podejmują działania w celu zmniejszenia wielkości stad i redukcji nadwyżek, ale pełne ożywienie może zająć jeszcze kilka lat. W międzyczasie wiele gospodarstw zmaga się z długami i spadającymi cenami krów, co zmusza je do trudnych decyzji – niektórzy rolnicy decydują się przeczekać kryzys, licząc na wzrost cen w przyszłości. „Wycofanie się teraz tylko pogłębiłoby nasze straty” – powiedział jeden z hodowców bydła mlecznego. „Musimy się trzymać, ponieważ sprzedaż oznaczałaby ruinę finansową”.
Dopóki jednak rynek nie odnajdzie równowagi, wyzwania związane z nadprodukcją i niskimi cenami mleka będą nadal zagrażały stabilności chińskiego sektora mleczarskiego, zmuszając zarówno rolników, jak i decydentów politycznych do intensywnych działań na rzecz przetrwania tej trudnej zimy dla branży.
Zobacz także: Chiński rynek mleka coraz trudniejszy dla polskich producentów
