Ceny mleka na rynku są bardzo dynamiczne i podążają za podstawowymi zasadami rynkowymi POPYT vs PODAŻ (produkcja i zapasy). Jako że Polska jest częścią światowej gospodarki, globalne trendy bezpośrednio wpływają na nasze ceny rynkowe. Gdy popyt wzrasta i podaż nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości produktu, cena mleka rośnie, a odwrotnie, gdy podaż jest większa niż popyt, cena spada. Oczywiście jest to bardzo prosty przykład, a w rzeczywistości trendy cenowe są znacznie bardziej złożone i zależą od wielu czynników. Średnie ceny mleka* w lipcu ’23 wynosiły 1,93 PLN/L, w lipcu ’22 2,31 PLN/L, w lipcu ’21 1,49 PLN/L. Jak planować biznes wobec takiej dynamiki cen? Trudno powiedzieć, czy cena jest dobra, czy zła – dla jednego rolnika 1,93 PLN za litr mleka może być wystarczająco dobra, aby osiągnąć marżę, dla innego może to być katastrofa, ponieważ każdy wyprodukowany litr mleka generuje straty. Co robi różnicę? Efektywność kosztów i strategia! Postanowiliśmy zapytać naszych ekspertów, co robią, gdy cena mleka spada? W jakich obszarach są przygotowani na kompromis między jakością a kosztem? A w których nigdy nie idą na kompromis w kwestii jakości?
Sylwia Mościcka – Hodowczyni
Osobiście mam wielką nadzieję, że wiele gospodarstw racjonalnie podeszło do wysokich cen mleka w 2022 roku. Wieloletnie obserwowanie rynku powinno nas nauczyć, że taka sytuacja jest chwilowa i musimy spodziewać się i przygotować na obniżenie cen mleka w skupie. Niestety spadek jest zatrważająco duży. Cena o 30% niższa w przeciągu kilku miesięcy, niejednemu zgania sen z powiek. Do tego rolnictwo męczy susza, co utrudnia zebranie odpowiedniego zapasu pasz na przyszły rok. Jeśli sytuacja jest bardzo trudna, racjonalnym jest szukanie oszczędności, aby wyprodukowanie litra mleka kosztowało nas mniej. Nie możemy jednak oszczędzać na jakości pasz czy usług, a co za tym idzie na jakości mleka. Moim zdaniem musimy się skupić na możliwie zwiększeniu jakości i ilości pasz objętościowych, zmieniając strukturę upraw, np siejąc dodatkowo poplony. Słusznym jest szukanie oszczędności w uprawie, racjonalnym wykorzystywaniu nawozów, czy zasiew roślin motylkowych. Grupowanie, selekcja zwierząt i ich przemyślane żywienie może dać nam dodatkowe oszczędności. Na grupach o największej produkcji, w okresie okołoporodowym i intensywnym wzroście nie wolno nam oszczędzać. W przypadku zwierząt wysoko cielnych czy mniej produkujących, można jak najbardziej. Wszelka profilaktyka pozwalająca nam na poprawę zdrowotności i dobrostanu zwierząt też jest wskazana, bo pozwoli ograniczyć koszta związane z leczeniem zwierząt i karencją na mleko. Moim zdaniem cena powinna się już powoli stabilizować, ale tak wysoka jak w grudniu 2022r z pewnością na razie nie będzie.
Marcin Gościniak – Hodowca
Efektywność kosztów, strategia planowania zakupu surowców do produkcji i nie tylko to ma olbrzymie znaczenie przy końcowym bilansie -jednemu się opłaca drugiemu nie jeszcze jest aspekt średniej ceny mleka… jeżeli ktoś ma średnia 1.93zł/l to powiedzmy Ok a co z tymi którzy zaniżają ta średnia i maja np.:1.49zł/l? a są i tacy. Pamiętam słowa prof. Kowalskiego na jednym z wykładów: „jeżeli nie możesz osiągnąć lepszej ceny za mleko na która nie masz wpływu skup się na kosztach i nad tym jak taniej produkować „.
Antoni Piotrkowski – Hodowca
Kiedyś ceny mleka były kształtowane przez prawo popytu i podaży a obecnie bardzo ważnym czynnikiem decydującym cenie mleka i kosztach produkcji odgrywa globalna polityka. Rywalizacja mocarstw i tworzące się bloki państw wpływają i będą coraz mocniej wpływać na ceny zbytu i koszty produkcji.
Przed wojną na Ukrainie Chiny windowały ceny, bo robiły zapasy. Teraz zmniejszyły zakupy. Koszty przetwórstwa też wzrosły i mleczarnie z rolnikami musiały pokryć koszty zakupu drogiego gazu i ropy.
Łukasz Kaźmierski – Hodowca
Dane cen mleka są porównywane do roku 2021 z tym, że wtedy koszty produkcji były znacząco niższe. Rok 2022rekompensowal te koszty, nawet śmiem twierdzić, że ze sporą nawiązką 2zł za litr wyprodukowanego mleka byłoby z minimalną marżą pozwalającą egzystować. Na chwilę obecną 1.47 daje dużo do przemyślenia. Kosztem wyprodukowanych litrów. Mniej paszy = mniej litrów. Ograniczamy koszty Paszy objętościowej nie da się ograniczyć sztuki nie mogą pozostać głodne. A pasza treściwa to już takie ,,owoce morza” na których stać nielicznych a bez tego da się żyć.
Maciej Jankowski – Hodowca
Oczywiście ciąć koszty, tylko gdzie? Nie kupować witamin i minerałów, ograniczyć zużycie pasz treściwych, kryć krowy nasieniem za 20 złotych, można jeszcze powykręcać połowę żarówek w gospodarstwie, kupić najtańszą folię do przykrycia kiszonek a na koniec zrezygnować z oceny hodowlanej. Uważam, że to droga do nikąd, bo za pół roku w oborze będzie kompletna degrengolada i co wtedy? Najpierw należałoby zrobić audyt przez dobrego fachowca z zewnątrz jakie mamy koszty w konkretnym gospodarstwie i zastanowić się, gdzie można coś zaoszczędzić Najłatwiej jest ciąć koszty w mleczarniach obniżając koszty surowca, a spekulanci na giełdach światowych i tak swoje zarobią. Pozdrawiam
Monika Kazuś – Hodowczyni
Niska cena mleka w Polsce i problemy z tym związane spowodowane są wojną Ukrainy Rosją. Otwarcie granic i brak kontroli zabijają nasze rolnictwo. Kompromis nad jakością tylko jak to wypracować. Skoro obsługa weterynarza i leki weterynaryjne z każdą wizytą okazują się być coraz droższe a mleko coraz tańsze i nikt o tym nie mówi.
