Konsolidacja i rozwój polskiego przemysłu mleczarskiego: Analiza raportu Banku Pekao

W najnowszym raporcie Banku Pekao pt. „Branża mleczarska”, eksperci zwracają uwagę na rosnącą odporność dużych firm mleczarskich na zmiany rynkowe, co przyczynia się do konsolidacji sektora i wzmacnia ich rolę jako kluczowych graczy na krajowym rynku.

W kontekście branży mleczarskiej w Polsce, ostatnie lata przyniosły istotne zmiany, szczególnie w zakresie struktury rynkowej i konsolidacji. Jak wskazuje ostatni Raport Banku Pekao, większe firmy w branży wykazują lepszą odporność na dynamiczne zmiany otoczenia rynkowego, co z kolei umacnia ich pozycję jako integratorów krajowej branży mleczarskiej.

Wpływ kryzysów na konsolidację mleczarstwa

Analiza przedstawiona w raporcie pokazuje, że mniejsze podmioty działające w branży mleczarskiej są bardziej podatne na zmiany sytuacji rynkowej i gospodarczej, co sprzyja konsolidacji. Trend ten jest widoczny od wielu lat, przy czym w okresie od 2010 do 2022 roku liczba przedsiębiorstw w sektorze zmniejszyła się o 33%. Spadek ten dotyczył głównie małych i średnich firm.

W analizowanym okresie liczba firm mleczarskich z zatrudnieniem 9-50 pracowników zmalała o 34%, a w grupie średnich firm (50-250 pracowników) spadek wyniósł 42%. Jednakże wśród największych przedsiębiorstw odnotowano jedynie 3% spadek, przy czym w ostatnich latach zaobserwowano nawet niewielki wzrost. W efekcie, rola dużych firm w strukturze przemysłu mleczarskiego wzrosła, gdzie w ubiegłym roku stanowiły one 26% wszystkich firm, co oznacza wzrost o 10 punktów procentowych w porównaniu z danymi sprzed siedmiu lat.

Konsolidacja a zmiany otoczenia gospodarczego

Raport zwraca uwagę na to, że procesy konsolidacyjne nasilają się w okresach gwałtownych zmian gospodarczych. Przykładem może być rok 2023, w którym trzy największe grupy mleczarskie działające na polskim rynku uzyskały zgodę UOKiK na kolejne przejęcia, a dwie spółdzielnie podpisały umowę o współpracy, przewidującą przyszłe połączenie.

Polskie firmy mleczarskie na tle globalnym

Polskie największe firmy mleczarskie dynamicznie rozwijają się, zmniejszając dystans do światowej i europejskiej czołówki. Strategia trzech największych grup (Mlekovita, Polmlek i Mlekpol) koncentruje się nie tylko na organicznym wzroście, ale również na przejmowaniu innych graczy rynkowych.

Raport podkreśla, że dynamika rozwojowa liderów polskiej branży była na tyle wysoka, że w 2019 roku przychody największej polskiej firmy stanowiły mniej niż 30% przychodów firmy zajmującej 10. miejsce w Unii Europejskiej i 20. miejsce na świecie. W ubiegłym roku ta wartość wzrosła do ponad 40%.

Rynek mleka to rynek silnie zglobalizowany, gdzie konkurują ze sobą duże koncerny. Duża skala działalności wzmacnia pozycję konkurencyjną i ułatwia rozwój sprzedaży, zwłaszcza na odległych rynkach. Polskie firmy muszą więc nadal zmniejszać dystans do globalnych liderów.

Konsolidacja w rolnictwie

Raport zauważa również, że konsolidacja przetwórstwa mleka idzie w parze z konsolidacją rolnictwa. W Polsce liczba gospodarstw utrzymujących krowy spadła o 56% w ostatniej dekadzie, co przełożyło się na spadek liczby producentów o ponad 250 tysięcy. Pozostali rolnicy zwiększali skalę i efektywność produkcji.

Autorzy raportu podkreślają, że proces konsolidacji branży mleczarskiej będzie prawdopodobnie postępować w kolejnych latach, biorąc pod uwagę możliwości dalszej poprawy efektywności i skali. Koncentracja krajowej produkcji mleka jest czynnikiem wspierającym tę konsolidację.

Zobacz także: 30 Lat Hochland w Polsce: Jubileusz pełen innowacji i tradycji