Europejska produkcja rolna zmierza w stronę zrównoważonego rozwoju, łącząc aspekty ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. Aby to osiągnąć, niezbędne są innowacyjne technologie oraz skuteczny przepływ informacji między ustawodawcami a hodowcami.
Produkcja mleka i wołowiny w Europie staje przed wyzwaniem osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Jak zauważa prof. Robert Kupczyński, kierownik Katedry Higieny Środowiska i Dobrostanu Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, konieczne jest uwzględnienie trzech kluczowych aspektów: ekonomicznego, społecznego i środowiskowego. Optymalizacja warunków utrzymania zwierząt i zarządzanie fermą z zastosowaniem innowacyjnych technologii mogą pomóc w osiągnięciu tych celów.
– Zrównoważona produkcja, m.in. mleka i wołowiny, do której dąży Europa, musi uwzględniać trzy aspekty: ekonomiczny, społeczny i środowiskowy – mówi prof. Kupczyński. – Zrównoważenie produkcji można zapewnić, podejmując działania zmierzające do optymalizacji warunków utrzymania zwierząt, zarządzania fermą przy uwzględnieniu ukierunkowanej profilaktyki. W tym kontekście konieczne jest wdrażanie innowacyjnych technologii związanych z rolnictwem precyzyjnym, takich jak kontrola środowiska, zdrowia zwierząt, żywienia i wydajności.
Innowacyjne technologie w hodowli
Od początku procesu hodowli, inwestycje w nadzór nad porodami krów i opiekę okołoporodową są kluczowe. Kolejnym etapem jest organizacja warunków utrzymania cieląt, które nie wymagają dużego nakładu pracy, ale zapewniają odpowiednie żywienie i higienę. Automatyczne systemy żywienia, takie jak stacje do odpajania cieląt, znacząco ułatwiają ten proces.
W kontekście systemu doju, coraz popularniejsze stają się roboty udojowe, które gwarantują prawidłowy dój i nadzór nad zdrowiem gruczołu mlekowego, co pozwala na precyzyjniejszą profilaktykę mastitis. Roboty rejestrują zmiany parametrów jakościowych mleka i stosują dokładną dezynfekcję po doju.
Zrównoważony rozwój hodowli
Optymalizacja warunków utrzymania zwierząt i produkcji pozwala rolnikom na lepsze zarządzanie czasem i osiąganie zysków. Profesor Kupczyński podkreśla, że wdrażanie nowoczesnych technologii jest kluczowe również z powodu braku wykwalifikowanych pracowników gotowych do pracy w niestandardowych godzinach.
– Taka optymalizacja warunków utrzymania zwierząt i produkcji sprawi, że rolnicy nie będą „uwiązani” do swoich gospodarstw, wygospodarują więcej czasu dla rodzin oraz na własne zainteresowania i przyjemności, a hodowla będzie im przynosiła zyski – zauważa profesor Kupczyński. – W ten sposób zrealizowane zostaną dwa aspekty zrównoważonej produkcji mleka, czyli społeczny i ekonomiczny.
Innowacyjne technologie tj. systemy wentylacji, wymiany powietrza w pomieszczeniach, ale także ochładzania zwierząt poprzez instalacje systemów zraszających pomogą dbać o zwierzęta: kontrolować i monitorować warunki środowiskowe i mikroklimatyczne w pomieszczeniach, a podczas upałów przeciwdziałać stresowi cieplnemu. Zdobycze rolnictwa precyzyjnego umożliwiają też monitorowanie zdrowia zwierząt, informując o ryzyku wystąpienia choroby, co przyczynia się do bardziej przyjaznej dla środowiska hodowli bydła.
Formalno-prawne wyzwania i metody redukcyjne
Profesor Kupczyński zauważa, że wkrótce mogą pojawić się rozwiązania formalno-prawne podobne do pozwoleń zintegrowanych obowiązujących w dużych hodowlach trzody chlewnej i drobiu. Chodzi tu o tzw. metody redukcyjne, które zmniejszają oddziaływanie niekorzystnych substancji na środowisko, takich jak gazy cieplarniane i związki odorotwórcze.
Odpowiednie pryzmowanie obornika, gromadzenie gnojowicy w zbiornikach umieszczonych pod budynkami, a także odpowiednie metody żywieniowe mogą znacząco zmniejszyć emisję amoniaku i metanu. Dorosła krowa wydala od 450 do 530 litrów metanu na dobę, ale dzięki odpowiedniemu żywieniu ilość tę można zmniejszyć nawet do 30%.
Konieczność lepszego przepływu informacji
Profesor Kupczyński podkreśla, że działania prośrodowiskowe są niezbędne w kontekście postępującego efektu cieplarnianego. Kluczowe jest jednak, aby planowane działania były przejrzyste i zrozumiałe dla hodowców. Informacje na temat opłat środowiskowych oraz korzyści wynikających z redukcji wpływu hodowli na środowisko powinny być szeroko dostępne. Tylko wtedy hodowcy będą mogli zrozumieć, jakie ryzyka i korzyści niosą za sobą te działania.
Lepszy przepływ informacji pomoże rozwiać obawy hodowców i przekonać ich do wdrażania nowoczesnych technologii, które przyniosą korzyści zarówno dla nich, jak i dla środowiska.
Zobacz także: Copa i Cogeca przedstawiają manifest wyborczy: Rolnictwo kluczowe dla przyszłości UE
