Prawidłowe żywienie krów mlecznych w okresie okołoporodowym jest kluczowe dla zachowania zdrowia i wysokiej wydajności mleka. W tym newralgicznym czasie, obejmującym okres zasuszenia oraz początek laktacji, należy zwrócić szczególną uwagę na bilans energetyczny krowy. Nieodpowiednie żywienie może prowadzić do problemów metabolicznych, takich jak ketoza, oraz wpływać na płodność i długowieczność krów.
- Znaczenie prawidłowego żywienia krów mlecznych w okresie okołoporodowym
- Potrzeby pokarmowe krów w okresie zasuszenia i wczesnej laktacji
- Bilans energetyczny a zdrowie krów mlecznych
- Zapobieganie problemom metabolicznym w okresie okołoporodowym
- Kluczowe zasady żywienia paszami treściwymi i objętościowymi
Znaczenie prawidłowego żywienia w okresie zasuszenia
Zasuszenie krów to okres, w którym organizm krowy regeneruje się i przygotowuje do nadchodzącego porodu oraz intensywnej produkcji mleka. W tym czasie krowy powinny otrzymywać odpowiednio zbilansowaną dawkę pokarmową, składającą się głównie z pasz objętościowych, bogatych we włókno, oraz umiarkowanej ilości białka (12-13% w sm). Ważne jest, aby unikać nadmiernej koncentracji energii, co mogłoby prowadzić do zapasienia krów i zwiększyć ryzyko chorób metabolicznych.
Optymalna dawka pokarmowa
W okresie zasuszenia krowy powinny pobierać od 10 do 12 kg suchej masy. Kluczowe jest zapewnienie pasz o wysokiej zawartości włókna strukturalnego, takich jak słoma zbożowa, przy jednoczesnym ograniczeniu udziału pasz bogatych w energię, jak np. kiszonka z kukurydzy. Należy unikać pasz o wysokiej zawartości potasu i wapnia, by zapobiegać hipokalcemii.
Okres przejściowy: Przygotowanie krowy do intensywnej laktacji
Okres przejściowy, obejmujący ostatnie 2-3 tygodnie przed porodem, charakteryzuje się gwałtownym wzrostem zapotrzebowania energetycznego krowy, podczas gdy jej zdolność do pobrania suchej masy paszy spada nawet o 30-35%. W celu zapewnienia odpowiedniego bilansu energetycznego, kluczowe jest zwiększenie udziału pasz treściwych, takich jak skrobiowe pasze energetyczne, co przygotowuje organizm krowy do intensywnej produkcji mleka.
Adaptacja żwacza
Podczas okresu przejściowego niezwykle ważne jest przygotowanie mikroflory żwacza do intensywniejszego żywienia, które nastąpi po porodzie. Stosowanie pasz treściwych o wysokiej koncentracji składników odżywczych sprzyja rozwojowi brodawek żwacza, co zwiększa zdolność wchłaniania składników odżywczych i zmniejsza ryzyko wystąpienia kwasicy metabolicznej.
Wczesna laktacja: Zarządzanie bilansowaniem energetycznym
Wczesna laktacja to jeden z najtrudniejszych okresów w żywieniu krów mlecznych, gdyż organizm krowy narażony jest na ujemny bilans energetyczny. Produkcja mleka w tym czasie wymaga ogromnej ilości energii, której pobranie przez krowę jest ograniczone. Aby zminimalizować straty masy ciała i zapobiec chorobom metabolicznym, należy zwiększyć udział pasz o wysokiej wartości energetycznej, zwłaszcza w postaci dobrze przyswajalnych pasz treściwych.
Zapobieganie problemom metabolicznym
Nadmierny spadek masy ciała w pierwszych tygodniach po porodzie zwiększa ryzyko wystąpienia problemów, takich jak ketoza i inne zaburzenia metaboliczne. Aby temu zapobiec, kluczowe jest szybkie zwiększenie pobrania suchej masy, jednocześnie dbając o odpowiednie zbilansowanie dawki pokarmowej pod względem energetycznym i białkowym.
Kluczowe zasady żywienia w okresie okołoporodowym
- Zbilansowane żywienie w okresie zasuszenia:
Zasada minimalizacji nadmiernej podaży energii, zwłaszcza w formie pasz treściwych, aby uniknąć zatuczenia krów, co mogłoby negatywnie wpłynąć na ich zdrowie i płodność. - Zwiększenie udziału pasz treściwych w okresie przejściowym:
Skarmianie paszami o wysokiej wartości energetycznej, które przygotowują krowę do laktacji, poprawiają bilans energetyczny oraz sprzyjają adaptacji mikroorganizmów żwacza do intensywnego żywienia. - Ochrona przed chorobami metabolicznymi:
Regularne monitorowanie kondycji krów oraz ich pobrania suchej masy pozwala na wczesne wykrycie problemów zdrowotnych i przeciwdziałanie zaburzeniom, takim jak ketoza czy kwasica metaboliczna. - Zwiększenie pobrania suchej masy w okresie wczesnej laktacji:
Wzrost pobrania pasz treściwych o wysokiej wartości energetycznej jest kluczowy, aby zapewnić krowom odpowiednią ilość energii, która pozwoli im utrzymać wysoki poziom produkcji mleka i uniknąć nadmiernego ubytku masy ciała.
Okres okołoporodowy jest krytycznym momentem w cyklu żywienia krów mlecznych. Odpowiednio zbilansowana dieta, dostosowana do zmieniających się potrzeb organizmu krowy, jest kluczem do utrzymania zdrowia, płodności i wysokiej wydajności mlecznej. Zarządzanie bilansowaniem energetycznym, właściwe przygotowanie żwacza oraz monitorowanie kondycji krów pozwalają hodowcom minimalizować ryzyko chorób metabolicznych i zapewniać optymalne wyniki produkcyjne.
Arkadiusz Kaźmierczak – Doradca techniczny/Menager Sprzedaży Brosso Pasze Sp. z o.o.
Odpowiednie zarządzanie okresem przejściowym jest największym wyzwaniem dla hodowcy bydła mlecznego. Zapewnienie wysokiej produkcji i odporności, przy zmniejszonym pobraniu suchej masy na starcie laktacji jest sporym wyzwaniem. Wystarczy wspomnieć, że zapotrzebowanie organizmu krowy mlecznej na glukozę w okresie zasuszenia kształtuje się na poziomie 1000-1100 g/dzień, a już po porodzie jest to ponad 2500-2600 gramów.
Niedobór glukozy jest tym bardziej niebezpieczny, że wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego, powodując, że jest on mniej skuteczny w zwalczaniu różnego rodzaju infekcji. Właśnie w tym okresie stosowanie dodatków zwiększających pulę dostępnej dla organizmu krowy energii jest najbardziej uzasadnione. Mowa tutaj o tłuszczach chronionych (zwłaszcza mydłach wapiennych kwasów tłuszczowych) czy glicerynie. Pozytywnie na przemiany energetyczne wpływają także dodatki chronionej choliny czy metioniny, oraz chroniony kwas linolenowy (CLA).
Zobacz także: Optymalne żywienie krów mlecznych w cyklu produkcyjnym
